Apple làm "trò lố" với Samsung

Vụ Apple kiện Samsung vi phạm thiết kế iPad đang trở thành trò lố khi “gợi ý” đối thủ thay đổi thiết kế để tránh vi phạm bằng sáng chế.

Apple kiện Samsung do nhiều điểm tương tự trên thiết kế sản phẩm tại nhiều quốc gia và thu về thành công nhất định. Tuy nhiên theo như The Verge tiết lộ hôm 2/12, Apple thể hiện sự kiêu ngạo thường thấy khi “cảm thấy” cần phải chỉ bảo cho Samsung biết nên thiết kế như thế nào.

Danh sách gợi ý này của Apple còn vượt quá cả hài hước và trở nên thái quá. Cụ thể, nếu không muốn vi phạm thiết kế của Apple, Samsung nên tạo ra thiết kế như sau:

- Hình dạng tổng thể không được là hình chữ nhật hoặc góc bo tròn.

- Mặt trước không được phẳng, không được hoàn toàn màu đen hoặc trơn.

- Màn hình không được đặt ở giữa mặt trước và có viền bezel đáng kể.

- Loa ngoài không được nằm ở cạnh bên máy.

- Mặt trước máy phải có họa tiết trang trí lớn.

- Thiết bị không được vát hoặc phải vát không mỏng.

Máy tính bảng Samsung Galaxy Tab

Một cách công bằng, Samsung Galaxy Tab khá giống iPad, nhưng họ không thể thiết kế theo cách nào khác. Phía Samsung cho rằng thiết kế cho smartphone hay máy tính bảng đều có giới hạn nhất định.

Xét cho cùng, Apple cũng không thực sự sáng tạo ra điều gì mới mẻ hay đột phá ở thiết kế iPad hay tạo ra một thứ và tự xem là chuẩn mực cho thiết kế. Apple chỉ tập trung tạo ra hình mẫu đơn giản nhất có thể từ các quyết định đơn lẻ dựa trên tính hữu dụng, tính dễ đọc, thoải mái và tập trung thị lực.

Do đó, các yếu tố kể trên Apple muốn “dạy” Samsung trở nên vô cùng nực cười, đặc biệt khi chúng ta có thể tự minh họa quá trình thiết kế máy tính bảng từ các yêu cầu rời rạc.

Thiết kế một máy tính bảng

Khi bắt tay thiết kế máy tính bảng, điều phải nghĩ đầu tiên là quyết định hình dạng tổng thể. Apple nói Samsung không được thiết kế hình chữ nhật là vô lý. Mọi hình thức của phương tiện giải trí chúng ta có đều là hình chữ nhật, kể cả từ thời đại đồ đá vài ngàn năm trước.

Thiết kế chữ nhật được xác định từ nhãn quan của đôi mắt, tăng khả năng quét các dòng chữ theo chiều ngang. Đó là lí do tại sao mọi cuốn sách, báo, tạp chí, ti-vi, laptops và màn hình máy tính đều hình chữ nhật. Bạn không thể thiết kế hình tam giác nếu mắt của con người nhìn thế giới theo khung hình chữ nhật.

Định dạng hữu dụng duy nhất là hình chữ nhật. Đó cũng là định dạng duy nhất vừa vặn với nội dung hiển thị. Điểm này càng hợp lí hơn với thiết bị chỉ dựa vào chạm cảm ứng mà không cần tới các nút bấm khác.

Vì thế, máy tính bảng phải được bắt đầu bằng hình chữ nhật đơn giản không chứa thêm thứ gì khác ngoài màn hình. Đó không phải là vấn đề của thiết kế, mà của tính hữu dụng.

Mép thiết bị

Vấn đề đầu tiên là của mép thiết bị. Nguyên nhân chủ yếu mọi cuốn sách đều có lề, gáy sách là để cầm nắm dễ dàng khi đọc mà không bị ngón tay che khuất chữ cái hay hình ảnh. Không có lề, bạn phải liên tục rời tay khỏi trang sách để đọc và vô cùng bất tiện.

Với thiết bị cảm ứng cũng vậy, bạn không muốn bàn tay giữ máy sẽ chạm phải phần cảm ứng của màn hình, gây xung khắc phần mềm khi máy tính không thể hiểu được bàn tay bạn đang thực sự chạm vào trang sách hay chỉ đơn giản giữ máy. Giải pháp cho cả hai vấn đề này là tạo ra mép vừa vặn với ngón tay giữ.

Thiết kế mép không có gì đáng nói, độ rộng của mép chỉ là vấn đề kĩ thuật. Mép máy cũng cần thống nhất và đối xứng. Nếu màn hình được đặt nghiêng về một bên (như Apple gợi ý Samsung nên làm), bạn không biết nên làm thế nào để giữ máy. Máy tính bảng được cầm theo mọi hướng, vì thế màn hình hoàn toàn phải đặt ở vị trí trung tâm dễ nhìn.

Các góc thiết bị

Tiếp đến là các góc máy, Apple nói Samsung không được dùng các góc bo tròn nhưng điều này thật ngu ngốc. Chúng ta cần bo tròn góc cho cảm giác thoải mái và tính hữu dụng. Các góc sắc lẹm khó để cầm và sử dụng, dễ làm đứt tay người dùng. Trong khi góc bo tròn giúp cạnh máy mượt mà hơn.

Ngoài ra, mọi nhà thiết kế đều biết góc sắc sẽ hướng chú ý của bạn ra bên ngoài khung do có hình dạng như mũi tên, còn góc bo tròn lại tập trung chú ý vào bên trong. Lại một lần nữa, góc bo tròn không phải vấn đề thiết kế.

Màu của phần thân máy trước

Về màu của phần mép máy trước, Apple nói Samsung không được sử dụng màu đen, nhưng họ có thể chọn màu nào khác? Nếu chọn màu xanh sáng và ghé thăm trang web màu nền đỏ, có lẽ bạn nên quẳng thiết bị vào sọt rác thì hơn. Đó là sự tương phản quá chói mắt. Màu của mép máy tối ưu là tương tự màu nền trang web. Theo cách đó, bạn không bị phân tán bởi mép máy ngay bên cạnh nội dung.

Hoặc, bạn có thể dùng màu sắc trung tính và nhẹ nhàng hơn màu nền trang web để khiến người dùng chú ý tới nội dung, không phải phần khung bao quanh (như Kindle). Tuy nhiên, máy tính bảng phải phối hợp với mọi loại dữ liệu, màu sắc trung tính duy nhất và nhẹ nhàng nhất chỉ có thể là màu đen.

Độ dày

Về cơ bản, các cạnh của thiết bị nên đủ dày để vừa vặn với độ cong tự nhiên của bàn tay, trong khi độ dốc tạo điều kiện để nắm vững máy, tuy nhiên vấn đề của thiết kế này chính là pin. Khi mở bất cứ máy tính bảng nào, bạn sẽ thấy phần lớn không gian được lấp bởi pin, đó cũng là nguyên nhân khiến việc tạo ra đủ mọi hình dạng không khả thi.

Thay vào đó, phần lưng phải dày hơn để phù hợp với mọi loại pin, trong khi vẫn giữ các cạnh mỏng nhất có thể. Đó tiếp tục là vấn đề của kĩ thuật, không phải thiết kế.

Mặt sau phẳng

Một điểm nữa không thể thực hiện là thiết kế độ dày không đồng đều ở phần lưng máy, sẽ chỉ thuận lợi khi nhìn ở một hướng. Do đó, phần thân trước và lưng máy buộc phải bằng phẳng. Sony dường như đã quên yếu tố khả dụng đơn giản này khi thiết kế máy tính bảng Sony Tablet S, chỉ hoạt động ở một hướng.

Khi ghé thăm trang web của Sony, “chân dung” của Tablet S phải cần tới hai hình ảnh mới minh họa được. Đơn giản, thiết kế này không hiệu quả.

Thành quả cuối cùng

Kết quả từ các bước trên là chúng ta có máy tính bảng như ở dưới:

- Hình chữ nhật để vừa vặn điểm nhìn của mắt và nội dung.

- Có mép để ngăn ngón tay che mất dữ liệu.

- Độ dày của mép vừa với ngón tay, không lớn hơn, không nhỏ hơn.

- Các góc bo tròn để thoải mái hơn và an toàn hơn.

- Màu mặt trước đen để tập trung sự chú ý vào nội dung hiển thị.

- Các cạnh tròn, mỏng và phần thân sau hơi gồ ghề để chứa pin.

- Sự thống nhất, đối xứng và phẳng giúp máy hoạt động ở mọi hướng.

Đó là lí do Apple không sáng tạo iPad mà chỉ tạo ra một cách vô tình khi kết hợp các hình thể đơn giản nhất có thể. iPad là cốt lõi của mọi điều cần thiết mà một máy tính bảng “có thể” có, Apple rất giỏi ở điều này. Lí do “thiết kế” của Apple thành công như vậy chính là bởi vì họ không thực sự thiết kế, mà chỉ đưa chúng về hình dáng đơn giản nhất có thể, đó là vẻ đẹp từ sự đơn giản.

Thiết kế mới của Samsung Galaxy Tab.

Vấn đề ở đây, tất nhiên là những người khác được làm điều tương tự. Chỉ vì vụ kiện, Samsung buộc phải thay đổi thiết kế của Galaxy Tab: bất đối xứng, mép không đều nhau, khe loa đặt ngay mặt trước máy. Phần mép và loa phân tán đôi mắt của người dùng khỏi nội dung hiển thị.

Apple không đăng kí nhãn hiệu cho thiết kế của riêng họ mà lại đăng kí nhãn hiệu cho hình dạng tự nhiên nhất mà máy tính bảng phải có. Samsung nói rắng họ không còn con đường thiết kế máy tính bảng nào khác, điều đó là có thật. Họ có thể dùng vật liệu khác, nhưng thiết kế tổng thể không phải là của Apple.

Hình dáng của iPad chỉ là tiến trình logic đơn giản. Apple không có quyền buộc người khác thêm vào yếu tố thiết kế thừa thãi. Bạn có thể đăng kí nhãn hiệu thiết kế chứ không phải sự đơn giản.

Tổng hợp