Trí thông minh internet

Gần như tất cả trong số 800 sinh viên có mặt tại cuộc gặp gỡ giữa CLB Doanh nghiệp Dẫn đầu LBC và Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội hồi đầu tháng đều gật đầu khi được ông Văn Đức Mười – TGĐ Vissan hỏi: “Các bạn có thấy mình đang sống dựa dẫm quá nhiều vào Google không?”

Cái gật đầu này, cùng với hàng loạt cảnh báo khác mà nhiều chuyên gia đã đưa ra, tạo thành một mức báo động mới của một thế hệ sống bằng “trí thông minh internet”: cái gì cũng có thể biết rất nhanh nhờ tra cứu trên mạng, nhưng không làm chủ những kiến thức này và dần dần bị suy giảm khả năng tư duy và phương pháp hệ thống hóa các tri thức để suy luận nhằm đưa ra những kết luận cho riêng mình.

Ít có nơi nào trên thế giới, internet và các thiết bị di động thông minh lại phổ biến như ở Việt Nam. Internet 3G, dù cho mới rục rịch tăng giá, vẫn thoải mái phục vụ mọi người với mức phí “rẻ không tưởng tượng được” như một chuyên gia Đức thốt lên: vài mươi nghìn đồng là trực tuyến 24/24. Bởi vậy, rất nhiều người đã tập được một phản xạ “nếu mà không biết thì tra Google” như một thói quen hiển nhiên. Hỏi gì cũng biết, tra gì cũng ra, mọi thứ tiện dụng đến mức ra sân bay, người ta cũng có thể hỏi được mật khẩu wifi của phòng khách thương gia từ rất nhiều diễn đàn trao đổi. Và theo một lý lẽ thông thường, sao ta phải xoắn não để suy nghĩ, sao phải mệt mỏi để tra cứu sách vở, tài liệu khi mà mọi thứ đều nằm trong lòng bàn tay… Một khi có câu trả lời cho mọi thứ, người ta sẽ lười biếng suy nghĩ, lười phân tích và cũng chán việc phải chui vào thư viện đọc sách…

Chẳng lẽ Google là tội đồ làm cho nhiều người trẻ trong chúng ta trở nên kém khôn ngoan?

Lẽ dĩ nhiên, chuyện không đến nỗi quá nghiêm trọng như thế, như cách mà ông Phạm Phú Ngọc Trai, Chủ tịch LBC lập luận: “Google là một công cụ tuyệt vời, nhưng chúng ta phải đứng trên nó, sử dụng nó một cách hợp lý chứ không được dựa vào nó”. Như cách mà giáo sư Ngô Bảo Châu chia sẻ trong cuộc nói chuyện chủ đề “Học như thế nào?”: “Nhờ vào internet, hiện tại người ta có thể tìm được miễn phí rất nhiều tài liệu học tập miễn phí ở trên mạng. Một số trường đại học có tên tuổi như MIT, Stanford còn tổ chức công bố miễn phí hầu hết các tư liệu học tập. Thay bằng việc phải bỏ ra 50 ngàn đô-la một năm để đến đó học, mà không phải cứ có 50 ngàn đô-la là đã được nhận vào học, bạn có thể truy cập miễn phí các tư liệu học tập, theo dõi các bài giảng video. Vậy có đúng là bạn cứ ngồi ở Hà nội, hay Sài gòn, là cũng có thể học như sinh viên ở MIT hay ở Stanford hay không”. Câu trả lời là gì, có lẽ không cần phải phân tích thêm.

Gần đây, nhiều người lo ngại khi xuất hiện tình trạng “bác sĩ Google” nói về những tai biến khi người bệnh tự tra cứu thông tin trên internet thông qua công cụ tìm kiếm để tự chữa bệnh, mua thuốc theo những tài liệu, chia sẻ đọc được. Nó cũng như hàng loạt các trường hợp dở khóc dở cười khác với những người “răm rắp” nghe lời khuyên từ internet mà chưa bao giờ tự hỏi giữa biển thông tin mênh mông kia, đâu là chỗ nước xoáy, thậm chí còn có cá mập rình rập?

Hãy tạm thời thôi online và sống cuộc sống thực tế đang cuồn cuộn chảy xung quanh ta. Hãy đọc sách và suy nghĩ tìm câu trả lời thay cho internet. Đã và đang có rất nhiều cuộc vận động tại nhiều nơi trên thế giới. Ở Việt Nam, có lần một nhà văn nổi tiếng đã kể câu chuyện về “bà mẹ internet” nói về việc cô con gái không cần nhờ đến mẹ ruột mà nhất nhất từ chăm con, nấu ăn, kho cá… đều tin tưởng vào internet. Để đến một lúc, cô hốt hoảng nhận ra mình đang bỏ mất một kho tàng quý giá được lưu giữ đời đời qua kinh nghiệm, qua vốn sống và qua tình yêu thương của người mẹ.

Internet là nơi cung cấp dữ liệu, là công cụ, chứ không thể là mục đích, là điểm đến của mọi vấn đề trong cuộc sống. Bạn có đồng ý vậy không?

Trần Nguyên

Theo Tia Sáng

Lưu ký ức vào thiết bị số

Tải ký ức của bạn xuống các thiết bị lưu trữ, giống như xử lý dữ liệu hiện tại, và sau đó truy xuất khi cần thiết. 

Đó là viễn cảnh có thể thành hiện thực theo phân tích của giới khoa học. Là đề tài hấp dẫn lâu nay trong các tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, sự kết hợp giữa công nghệ máy tính với não người hiện được thúc đẩy bởi những phát kiến mới trong ngành khoa học thần kinh, cũng như những tiến bộ trong ngành khoa học máy tính và trí thông minh nhân tạo. Hai dự án khoa học có quy mô lớn cũng đang thai nghén cho ý tưởng này. Tổng thống Mỹ Barack Obama vào tháng 2 tuyên bố chi 1 tỉ USD cho nỗ lực lập bản đồ não người, trong khi Liên minh châu Âu (EU) cho hay sẽ đầu tư 1,3 tỉ USD để xây dựng não người trên nền tảng silicon.

Giới khoa học đang nuôi tham vọng lưu trữ được ký ức - Ảnh: Corbis

Tuy nhiên, trước khi ai nấy đều quá chắc chắn về một viễn cảnh trong tương lai rằng con người cuối cùng cũng lưu giữ được ký ức, các nhà khoa học thần kinh đã tìm ra cách hoạt động và nơi lưu trữ của những “cuốn phim” quay lại những diễn biến trong quá khứ của con người. “Chuyện đó (lưu giữ ký ức lên máy tính) rõ ràng nằm ngoài khả năng hiện tại của chúng ta”, theo chuyên gia Ted Berger của Đại học miền nam California. Thế nhưng, con người đã bắt đầu nhìn ra hướng tiếp cận nhằm sao chép những đặc điểm của các bộ não cụ thể. “Trong vòng vài thập niên nữa, chúng ta sẽ có câu trả lời cho mọi khúc mắc đó”, NBC News dẫn lời chuyên gia Berger.

Tiến sĩ Berger và Sam Deadwyler của Đại học Wake Forest đang thực hiện các cuộc nghiên cứu đặc biệt, theo đó họ thực sự cấy ký ức vào não chuột bằng cách dùng tín hiệu điện tử kích hoạt những phần cụ thể ở thùy cá ngựa. “Điều chúng ta có thể thấy là mỗi một vật thể sẽ mã hóa những mô hình và hoạt động trong không gian và thời gian cụ thể”, chuyên gia Berger giải thích. “Nếu một động vật buộc phải nhớ lon Red Bull thay vì lon Coca, hoạt động không gian - thời gian cụ thể sẽ khác biệt. Chúng tôi lần đầu tiên đã có thể xác định được những mẩu ký ức đó”, ông Berger hồ hởi nói. Nhóm của ông đã “tắt” thùy cá ngựa, bẻ gãy thành công một ký ức, rồi dùng điện kích hoạt những khu vực cụ thể để tạo ra ký ức mới. “Chúng tôi đã chứng tỏ chiến lược trên có hiệu quả trong trường hợp khỉ và chuột, nên tôi nghĩ rằng cũng có thể áp dụng cho người”, chuyên gia Mỹ kết luận.

Tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), Ed Boyden dẫn đầu nhóm Sinh học thần kinh nhân tạo, với mục tiêu xây dựng những công cụ mới để khám phá não bộ. Trong những năm gần đây, Boyden và đồng sự đã tìm ra một loại protein trong tảo có khả năng chuyển ánh sáng thành dòng điện. Khi protein, được gọi là channelrhodopsin, được bơm vào một số dây thần kinh, các chuyên gia phát hiện họ có thể dùng ánh sáng để kích hoạt các dây thần kinh này, tạo ra các mô hình chuyển đổi thành xung điện và tạo thành một mã hóa ký ức máy tính. Với protein trên, ông Boyden hy vọng sẽ sớm tạo ra “công tắc” bật mở cho các tế bào não, vốn được đánh giá là công cụ tuyệt hảo để trợ giúp những bệnh nhân bị chứng rối loạn não.

Chuyên gia Boyden dự đoán trong tương lai không xa, họ sẽ sớm mở ra những chân trời công nghệ mới có liên quan đến các công trình khám phá đầu óc con người. Trong khi đó, chuyên gia Berger lên tiếng cảnh báo về một trở ngại lớn trong việc thực sự sao chép và tải hoàn toàn ký ức của con người. Dường như chúng có khuynh hướng biến mất nếu không được sử dụng.

Hạo Nhiên

Theo Thanh Niên